< Show all posts

Dlaczego istnieją strefy ekologiczne?

Strefy ekologiczne i zakazy jazdy istnieją przede wszystkim po to, aby utrzymać zanieczyszczenie powietrza, tj. substancje zanieczyszczające obecne w powietrzu, na jak najniższym poziomie. Ale czym dokładnie są te zanieczyszczenia i dlaczego są tak niebezpieczne?

Najbardziej znanymi substancjami zanieczyszczającymi powietrze są prawdopodobnie pył zawieszony, dwutlenek azotu i ozon. Rząd ustalił dla nich limity. Stężenie zanieczyszczeń musi pozostać poniżej tych limitów, aby chronić obywateli.

Cząstki stałe to zawiesina materii o różnych rozmiarach. Dlatego w zależności od ich średnicy rozróżnia się PM10 (cząstki o średnicy do 10 mikrometrów), PM2,5 (do 2,5 mikrometra) i PM0,1 (cząstki o średnicy mniejszej niż 1 nanometr). Mikrometr, tak przy okazji, to milionowa część metra. Wypisana, miałaby 5 zer po przecinku, jako 0,000001 metra. Cząsteczki są więc niewyobrażalnie małe i niewidoczne gołym okiem. Drobny pył może być wytwarzany z różnych materiałów. W przyrodzie występuje on na przykład w postaci piasku i aerozolu morskiego. W procesach spalania, takich jak te w samochodach, powstaje sadza, która może być również rozpuszczona w powietrzu jako drobny pył. Ścieranie hamulców przez samochody powoduje również powstawanie drobnego pyłu z substancji metalicznych. Drobny pył może powodować podrażnienia i stany zapalne dróg oddechowych i płuc.

Dwutlenek azotu jest emitowany głównie przez pojazdy z silnikami wysokoprężnymi, a kiedy poziomy zanieczyszczenia są wysokie, wielokrotnie pojawia się kwestia zakazu jazdy z silnikami wysokoprężnymi. Dwutlenek azotu, który składa się z jednego atomu azotu i dwóch atomów tlenu, może bezpośrednio powodować podrażnienie dróg oddechowych i błon śluzowych przy wdychaniu. Tlenek azotu, związek azotu z tylko jedną cząsteczką tlenu, jest prekursorem ozonu.

Ozon, związek trzech atomów tlenu, jest również bardzo niebezpieczny dla zdrowia, powoduje zapalenie błon śluzowych i zaburzenia oddychania. Powstaje on z substancji prekursorowych i pod wpływem energii, np. promieniowania słonecznego. Dlatego ozon stanowi problem szczególnie w gorące i słoneczne dni.

Wszystkie te zanieczyszczenia mają jedną wspólną cechę: wnikają głęboko do płuc, gdzie uszkadzają ludzkie tkanki. Wszystkie one są bardzo reaktywne i szybko tworzą tzw. wolne rodniki. Te z kolei wchodzą w reakcje ze składnikami ludzkiego ciała, na przykład z enzymami, budulcem białek i kwasami nukleinowymi, takimi jak nasze DNA. Ponieważ te małe cząsteczki mogą również przenikać do krwi, zanieczyszczenie powietrza może mieć wpływ nie tylko na płuca, ale również na organy takie jak serce i mózg. Szereg chorób układu krążenia przypisuje się zanieczyszczeniu powietrza.

Ostatnie badania zwróciły również uwagę na mikroplastiki rozpuszczone w powietrzu. Transport jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania mikroplastików w powietrzu, głównie poprzez ścieranie z opon i hamulców. Jeśli spojrzeć szerzej na zanieczyszczenia powietrza, można dodać do nich również hałas. Hałas generowany przez motocykle i pojazdy tuningowane jest przenoszony przez powietrze i szkodzi zdrowiu ludzkiemu. W Außerfern, w Austrii, ustanowiono już strefę środowiskową przeciwko hałaśliwym kierowcom przekraczającym prędkość, aby chronić mieszkańców przed hałasem.

Przy okazji, tylko dlatego, że pewna wartość graniczna jest spełniona, nie oznacza to, że powietrze jest "czyste". Ponieważ "czysty" jest kwestią definicji! Opinie na temat ilości zanieczyszczeń, które są szkodliwe dla zdrowia są różne. Chociaż powietrze w wielu azjatyckich metropoliach jest czasem około 10 razy bardziej zanieczyszczone niż u nas, to dla Światowej Organizacji Zdrowia nawet nasze wartości są nadal szkodliwe dla zdrowia.

Więcej informacji na temat zdrowotnych skutków zanieczyszczenia powietrza można znaleźć na naszej stronie internetowej w punkcie menu "Środowisko i zdrowie".