Ekologiczny pas ruchu to specjalny pas dla pojazdów o szczególnie niskiej emisji, a więc przyjaznych dla środowiska. Z pasa ekologicznego mogą korzystać tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Są to na przykład pojazdy elektryczne, hybrydowe lub napędzane wodorem. Korzystając z pasa ekologicznego, pojazdy te są premiowane i zyskują przewagę w ruchu, np. szybciej przejeżdżając. Pas ekologiczny może być utworzony w określonych miastach lub na określonych odcinkach dróg i ma pomóc w odciążeniu ruchu drogowego przy jednoczesnym zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń. Może się również zdarzyć, że pasy ekologiczne zostaną całkowicie zamknięte dla ruchu indywidualnego i dopuszczony zostanie jedynie lokalny transport publiczny oraz rowery.

Celem pasa ekologicznego jest promowanie korzystania z pojazdów niskoemisyjnych oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Przyczynia się to do poprawy jakości powietrza i wspiera przejście na bardziej zrównoważoną mobilność.
Należy podkreślić, że pas ekologiczny nie jest panaceum, a jedynie jednym z elementów szerszego podejścia do uczynienia transportu drogowego mniej zanieczyszczającym. Dla osiągnięcia zrównoważonej mobilności konieczne są również dodatkowe działania, takie jak promocja transportu publicznego lub wprowadzenie środków ograniczających ruch samochodowy.

ZTL (z włoskiego: Zona a Traffico Limitato) to określony obszar w mieście lub regionie, gdzie dostęp pojazdów jest ograniczony lub zmniejszony w celu zmniejszenia ruchu i emisji. Strefy te są często ustanawiane w historycznych centrach miast lub w dzielnicach mieszkaniowych w celu poprawy jakości życia mieszkańców oraz zmniejszenia hałasu i zanieczyszczeń spalinami.

Na przykład w ZTL mogą obowiązywać zakazy prowadzenia niektórych rodzajów pojazdów, takich jak starsze pojazdy z silnikiem Diesla, lub ograniczenia dostępu w określonych porach dnia. Może być również konieczne posiadanie specjalnego zezwolenia lub pozwolenia na parkowanie, aby jeździć w tych strefach.

Dostęp do ZTL jest zwykle kontrolowany za pomocą elektronicznych systemów monitoringu, takich jak kamery lub pętle indukcyjne. Właściciele pojazdów, którzy łamią przepisy, ryzykują wysokie kary.

Wprowadzenie ZTL doprowadziło do zmniejszenia ruchu w wielu miastach.