Emisje

Spalanie paliw kopalnych, takich jak węgiel, olej opałowy lub paliwa, a także oleju napędowego i benzyny, powoduje powstawanie dużej ilości zanieczyszczeń powietrza, które stanowią duże obciążenie dla środowiska. Mają one różny wpływ na ludzi i środowisko. Oprócz zanieczyszczeń powietrza, emisje obejmują również hałas, światło, ciepło, wibracje i promieniowanie.


Ze względu na szkodliwy wpływ na zdrowie, dla różnych obszarów wprowadzono pewne wartości dopuszczalne w celu ograniczenia emisji. Wartości graniczne dotyczące powietrza i hałasu odgrywają decydującą rolę, zwłaszcza w strefach środowiskowych, które mają na celu zmniejszenie emisji z ruchu drogowego. Najważniejszymi zanieczyszczeniami powietrza są: cząstki stałe, tlenek azotu, dwutlenek siarki, ozon i dwutlenek węgla.

Drobny pył (PM)

Malutkie cząsteczki pyłu, zwane również cząstkami stałymi (Particulate Matter), powstają w procesach spalania w pojazdach, elektrowniach, piecach i systemach grzewczych i są prawie niewidoczne. Na obszarach miejskich, ruch drogowy jest znaczącym źródłem pyłu zawieszonego. Dużą rolę odgrywają tu również ścieranie i zużycie opon podczas hamowania i jazdy. Cząstki stałe są podzielone na trzy klasy:

 

  • Cząsteczki o średnicy 10 mikrometrów (PM10).
  • Cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra (PM2,5)
  • Cząsteczki o wielkości 1 mikrometra i mniejsze, tzw. ultra-drobny pył (PM0,1)

Tlenek azotu (NOx)

Tlenek azotu, znany również jako tlenek azotu, jest związkiem chemicznym azotu (N) i tlenu (O). Ponieważ oba pierwiastki są bardzo reaktywne, nie istnieje jeden tlenek azotu, ale jest to zbiorowe określenie dla różnych związków gazowych, które często są w skrócie NOx. Tlenki azotu powstają podczas procesów spalania, np. w silnikach spalinowych i instalacjach do spalania ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla. W miastach głównymi źródłami są ruch drogowy i transport towarowy. Tlenki azotu są odpowiedzialne za zanieczyszczenie powietrza i wiele negatywnych wpływów na środowisko:

 

  • Przyczyniają się one do powstawania cząstek stałych, tworząc smog
  • Tlenki azotu są częściowo odpowiedzialne za zwiększone powstawanie ozonu w lecie
  • Zwiększają one wpływ alergenów na astmatyków
  • Rośliny są uszkodzone, a gleby i wody są nadmiernie nawożone i zakwaszone

Dwutlenek siarki (SO2)

Dwutlenek siarki (SO2) jest bezbarwnym, o ostrym zapachu, rozpuszczalnym w wodzie gazem, który powstaje głównie podczas procesów spalania węgla i oleju opałowego oraz innych paliw zawierających siarkę poprzez utlenianie zawartej w nim siarki. Podstawowymi źródłami wytwarzania SO2 są instalacje spalania, systemy grzewcze i ruch pojazdów silnikowych z silnikami wysokoprężnymi. Gaz może szkodzić ludziom i środowisku:

  • W atmosferze dwutlenek siarki przekształca się w cząsteczki siarczanów, które przyczyniają się do zanieczyszczenia drobnym pyłem (PM10)
  • Dwutlenek siarki może uszkodzić rośliny i spowodować zakwaszenie gleby i wody
  • Podrażnia błony śluzowe i może prowadzić do podrażnień oczu i problemów z oddychaniem

Ozon (O3)

Ozon (O3), bezbarwny, o ostrym zapachu i toksyczny gaz, jest jednym z najważniejszych gazów śladowych w atmosferze. Zasadniczo należy rozróżnić dwa przypadki:

  • Stratosfera: Na wysokości od 20 do 30 kilometrów ozon jest naturalnym składnikiem atmosfery i tworzy naturalną warstwę ozonową, która chroni Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym Słońca.
  • Troposfera: Ozon występujący w pobliżu ziemi jest natomiast szkodliwy i ma negatywny wpływ na organizmy. Tutaj powstaje ona w wyniku intensywnego promieniowania słonecznego od prekursorów zanieczyszczeń, głównie tlenków azotu i lotnych związków organicznych, powodowanych przez ruch drogowy.

 

Konsekwencje nadmiernego narażenia na działanie ozonu u ludzi obejmują podrażnienia błon śluzowych, uszkodzenia dróg oddechowych, oczu i płuc, a w przypadku roślin, wzrost roślin, plony i jakość są upośledzone.

Dwutlenek węgla (CO2)

Dwutlenek węgla (CO2) to bezbarwny i bezwonny, niepalny gaz, który nie jest zanieczyszczeniem o właściwościach toksycznych w konwencjonalnym sensie. Dwutlenek węgla jest raczej, w prawdziwym tego słowa znaczeniu, ważnym, niezbędnym produktem metabolicznym ludzi, zwierząt i roślin. Tylko wzrost stężenia CO2 ma negatywne skutki, ponieważ w znacznym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego. Globalne ocieplenie nie jest powodowane przez procesy naturalne, ale przez źródła antropogeniczne. Źródła te obejmują spalanie paliw kopalnych na potrzeby produkcji energii, przemysłu, ogrzewania budynków i ruchu samochodowego.

Konsekwencje wzrostu ilości cząstek CO2 w atmosferze są drastyczne:

  • Klimat Ziemi ociepla się, ponieważ mniej ciepła wypromieniowywanego przez Ziemię może uciec w przestrzeń kosmiczną.
  • Powoduje to wzrost poziomu morza w miarę topnienia polarnych pokryw lodowych i lodowców.
  • Strefy opadów zmieniają się, nasilają się ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak burze i powodzie lub fale upałów i susz, a różnorodność biologiczna jest zagrożona.

Hałas (dB)

Hałas to każdy irytujący, głośny hałas, który odbiera słuch. Dzieje się tak, gdy dźwięki wytwarzane przez drgania rozprzestrzeniają się w powietrzu w postaci fal dźwiękowych i uderzają w ucho. Wytrzymałość dźwięku, czyli jego głośność, nazywana jest ciśnieniem akustycznym. Mierzoną wartością jest poziom ciśnienia akustycznego, który wyrażony jest w decybelach (dB). Hałas jest problemem środowiskowym dla wielu ludzi. Hałas ruchu drogowego, który jest głównie powodowany przez pojazdy silnikowe, znajduje się wyraźnie na szczycie listy źródeł hałasu.

WHO ustaliła wartości docelowe dla ochrony:

  • Minimalny cel: 65 dB(A) w ciągu dnia i 55 dB(A) w nocy nie powinien być przekroczony, aby uniknąć zagrożenia dla zdrowia.
  • Cel pośredni: W celu uniknięcia ogromnej uciążliwości, poziomy powinny zostać obniżone do 55 dB(A) w ciągu dnia i 45 dB(A) w nocy.
  • Optymalna ochrona: W dłuższej perspektywie czasowej należy dążyć do osiągnięcia wartości 50 dB(A) w ciągu dnia i 40 dB(A) w nocy.