Zanieczyszczenie powietrza: wpływ na sztukę
Dla fizyków i naukowców zajmujących się klimatem industrializacja jest nie tylko ważnym punktem odniesienia wyznaczającym początek antropogenicznej - czyli spowodowanej przez człowieka - zmiany klimatu, ale także odcisnęła swoje piętno na sztuce i słynnych stylach malarskich. Jakie są "pozytywne" skutki zanieczyszczenia powietrza i środowiska na nasze życie?
Aby obliczyć globalne ocieplenie spowodowane przez człowieka i negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza, porównuje się dzisiejsze poziomy emisji z tymi z okresu przed lub na początku industrializacji. Problemem jest brak danych, gdyż w przeciwieństwie do dnia dzisiejszego nie prowadzono pomiarów na całym obszarze. Znaczące dane trzeba więc uzyskać innymi sposobami - jednym z nowych podejść jest malowanie.
Fizycy klimatu i naukowcy odkryli, że impresjonizm w XIX wieku zawdzięcza swój szczególny styl malowania nie tylko zanieczyszczeniom w wielkich miastach. Impresjonizm, ze swoimi rozmytymi konturami i pastelowymi odcieniami, uchwycił zanieczyszczenie powietrza.
Obrazy impresjonizmu z ich pastelowymi tonami i rozmytymi konturami nie byłyby oczywiście możliwe bez dymiących kominów we wczesnej industrializacji - a przynajmniej wyglądałyby zupełnie inaczej. Do takiego wniosku doszli w swoim badaniu fizyk klimatyczny z paryskiej Sorbony i klimatolog z Uniwersytetu Harvarda. W badaniu Anna Lea Albright i Peter Huybers sprawdzali, czy istnieje związek między industrializacją a zmianami w stylu malowania malarzy impresjonistów. Szczególną uwagę zwrócono na Francuza Claude'a Moneta i Anglika Williama Turnera, którzy obaj uwieczniali środowisko w swoich stolicach i ich najbliższym otoczeniu. Z pomocą obrazów obu artystów przedstawiających pejzaże i widoki miast, a także algorytmu, który potrafi określić ilość aerozoli zmętniających obraz, ujawniono zadziwiające rzeczy. Stopień zanieczyszczenia powietrza, który panował na obrazach, odpowiadał temu, który został oszacowany również dla czasu powstania dzieła. Badania rdzeni lodowych i słojów drzew potwierdzają to przypuszczenie.
W dodatku ich obrazy są znacznie bardziej rozmyte niż te malowane na wsi z dala od emisji z fabryk. Zauważono również powolny rozwój coraz większego zanieczyszczenia powietrza. O ile pod koniec XVIII wieku, kiedy w Wielkiej Brytanii rozpoczęła się rewolucja przemysłowa, jego obrazy miały jeszcze wyraźne kontury, o tyle w ciągu kolejnych lat jego obrazy stawały się coraz bardziej rozmyte.
Dzięki temu impresjonizm jest pierwszym rozwojem artystycznym, na który zanieczyszczenie powietrza ma bezpośredni wpływ. Impresjonizm można więc również opisać jako twórczy impuls industrializacji oraz wzajemne oddziaływanie sztuki i środowiska. Jak zmieni się sztuka i style w przyszłości - na przykład przez mniejsze zanieczyszczenie powietrza, dzięki zakazom jazdy, strefom ekologicznym i zakazom używania samochodów spalinowych?