Lage-emissiezone Brussel: boetes zijn illegaal! Wie krijgt zijn geld terug?
Een rechtszaak classificeert de vrijstelling voor vrachtwagens in de Brusselse lage-emissiezone als discriminerend en zou het einde van de lage-emissiezone kunnen betekenen. De stad zou dan alle boetes en dagkaarten aan burgers moeten terugbetalen.
In de lage-emissiezone van Brussel geldt een verbod voor oudere auto's, bestelwagens en bussen. Voertuigen die wel zijn toegestaan, moeten worden geregistreerd om boetes van ongeveer 150 euro te voorkomen. Vrachtwagens zijn vrijgesteld van de regels voor de lage-emissiezone. Ze hoeven niet geregistreerd te zijn en zelfs oudere vrachtwagens mogen de zone in.
Een burger had in maart van dit jaar een klacht ingediend tegen deze verschillende behandeling, omdat ze zich als automobilist gediscrimineerd voelt. En dat is begrijpelijk. Vooral dieselvrachtwagens dragen enorm bij aan de luchtvervuiling in de stad. De stad Brussel heeft vrachtwagens vrijgesteld van registratie omdat ze via de tol een kilometerheffing betalen. Deze regeling staat echter haaks op het verbeteren van de luchtkwaliteit en dus op de doelstellingen van de lage-emissiezone. In reactie op de klacht heeft een ambtenaar van de Raad van State inderdaad verklaard dat de verschillende behandeling van auto's (en andere voertuigen) in vergelijking met vrachtwagens een schending is van het gelijkheidsbeginsel. Begin oktober 2020 werd geoordeeld dat de belangen van verzoekster "voldoende zwaarwegend [zijn om de procedure voort te zetten], aangezien zij haar auto nodig heeft om zich naar haar werk te verplaatsen en in het kader van haar gezins- en culturele leven".
Eerder had de stad Brussel geprobeerd de voortzetting van de rechtszaak af te wenden door vrachtwagens op te nemen in de vrijstellingen van de milieuzone om sociaaleconomische redenen. Deze nogal vage formulering gaf de besluitvormende organen echter niet voldoende uitleg om de rechtszaak te laten vallen.
Mocht de aanklager daadwerkelijk gelijk krijgen, dan zou dit waarschijnlijk verstrekkende gevolgen hebben. Ten eerste zou de milieuzone - althans met de huidige regels - waarschijnlijk worden afgeschaft. Maar nog dramatischer voor de stad en tot vreugde van de burgers zouden reeds betaalde boetes en dagkaarten dan moeten worden terugbetaald. Dit jaar alleen al had de stad meer dan 100.000 euro verdiend met de dagpassen, waarmee oudere, eigenlijk verboden voertuigen één keer de lage-emissiezone in mogen. Daarnaast zouden alle burgers die bijvoorbeeld een nieuwe auto hadden gekocht vanwege de zone, of andere kosten en nadelen hadden, schadevergoeding kunnen eisen.
Een andere mogelijke uitkomst van de rechtszaak zou kunnen zijn dat vrachtwagens voortaan net als andere voertuigen geregistreerd moeten worden. Het is nog niet duidelijk of de ongelijke behandeling van de afgelopen jaren dan nog gecompenseerd moet worden. Zeker is dat de stad er alles aan zal doen om compensatie voor reeds gedane betalingen te voorkomen, zelfs als dat ongewenste rijverboden voor vrachtwagens betekent.
Het is niet duidelijk wanneer er een beslissing in de zaak verwacht kan worden. Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn in de zaak van de Brusselse lage-emissiezone, kom je die natuurlijk te weten op onze blog en in onze Green Zones app.