Dikke lucht in Europa
Luchtvervuiling heeft wereldwijd een negatieve invloed op de gezondheid. Naar schatting sterven in totaal tot 4,2 miljoen mensen vroegtijdig als gevolg van vervuiling in steden. Ook in Europa worden de grenswaarden in veel landen overschreden.
Het Europees Milieuagentschap (EEA) in Kopenhagen heeft erop gewezen dat er te veel steden in Europa zijn die nog steeds de grenswaarden voor vervuilende stoffen overschrijden. De gegevens waarop het EMA zich baseert zijn van 2019, dus van voor de pandemie. Voorlopige gegevens van vorig jaar laten een aanzienlijke verbetering zien. Het is echter zeer waarschijnlijk dat deze luchtvervuiling weer zal stijgen tot het niveau van voor de pandemie.
Luchtvervuiling is de grootste bedreiging voor de gezondheid door het milieu. Langdurige blootstelling aan vervuilde omgevingslucht leidt tot longaandoeningen en cardiovasculaire klachten. In Duitsland worden de grenswaarden voor stikstofdioxide, ozon op leefniveau en benzo(a)pyreen duidelijk overschreden. Benzo(a)pyreen wordt geproduceerd door de verbranding van vaste stoffen. Vooral in Oost-Europa, waar kolen en hout nog op veel plaatsen worden verbrand voor verwarming, is de verontreiniging door benzo(a)pyreen erg hoog. Ook andere verontreinigende stoffen dragen bij aan luchtvervuiling, zoals methaan en roet. Methaan is niet alleen een krachtig broeikasgas, maar ook een belangrijke precursor van zogenaamde ozon op grondniveau. Roet is op zijn beurt een belangrijk bestanddeel van fijn stof en draagt aanzienlijk bij aan de opwarming van de aarde. In het algemeen worden mensen in grote steden van nature blootgesteld aan meer vervuilende stoffen dan op het platteland.
De aanbevelingen van de EU en de WHO verschillen in hun grenswaarden. Fijn stof met een diameter van 2,5 micrometer of minder, bekend als PM2,5, is de gevaarlijkste stof en hoe kleiner het is, hoe sneller het in de bloedsomloop terechtkomt. Hier raadt de WHO bijvoorbeeld aan om een fijnstofniveau van 10 µg/m3 per jaar niet te overschrijden. De EU is iets losser en adviseert niet meer dan 25 µg/m3 per jaar. Hetzelfde geldt voor andere verontreinigende stoffen. Maar als de EU de WHO-waarden zou overnemen, zouden de milieuzones die al bestaan in Europa nog verder moeten worden aangescherpt. En in Oost-Europa zouden er überhaupt veel milieuzones moeten worden ingesteld om de uitstoot van verontreinigende stoffen onder controle te krijgen.
Hoe hoog is de vervuiling in jouw stad? In onze Green Zones app kun je altijd precies zien hoe hoog de niveaus van fijnstof, ozon, stikstofdioxide en kooldioxide zijn. Alle informatie wordt dagelijks bijgewerkt.