Fijnstof nog gevaarlijker dan gedacht
De kleinste deeltjes van uitlaatgassen en andere verbrandingsprocessen kunnen diep in de longen doordringen en schade aanrichten in het hele lichaam. Recent onderzoek toont aan dat ze ook de hersenen aantasten en cognitieve prestaties verminderen. Bovendien zijn vrije zuurstofradicalen, die gevormd worden in de fijne stofdeeltjes, enorm gevaarlijk.
De nieuwste bevindingen van de Beijing Normal University over fijnstof laten zien dat de deeltjes niet alleen hart- en vaatziekten en longschade veroorzaken, maar ook de hersenen aantasten. Daar hebben ze een negatief effect op cognitieve prestaties. Fijnstof maakt je dom. Het onderzoek vergeleek de concentratie van fijnstof, zwaveldioxide en stikstofdioxide in 86 Chinese steden en 162 districten in verband met de cognitieve prestaties van geselecteerde individuen en families. Volgens de resultaten wordt vooral het taalvermogen beïnvloed. Als de lucht gedurende een week bijzonder slecht was, daalden de testscores op verbale tests met gemiddeld 0,287 punten. Als de testpersonen over een periode van 3 jaar werden blootgesteld aan slechte lucht, daalde hun verbale vaardigheid zelfs met gemiddeld 1,132 punten. In het algemeen werden mannen meer getroffen dan vrouwen in het onderzoek. Met toenemende leeftijd was het effect van verminderde cognitieve prestaties ook significant sterker bij mannen. Dit kon niet worden waargenomen bij vrouwen. Vergelijkbare, maar minder uitgesproken resultaten werden gevonden bij de wiskundetests.
Onderzoekers in Zwitserland kwamen ook tot nieuwe conclusies over de effecten van fijn stof op het menselijk lichaam. De resultaten van een onderzoeksproject van het Paul Scherrer Institute (PSI) in Würenlingen tonen aan dat vrije zuurstofradicalen direct in de fijnstofdeeltjes worden gevormd en een schadelijk effect hebben op het lichaam. De radicalen zijn zeer reactief en vallen het weefsel aan. Deze oxidatieve stress kan ontstekingen in de longen veroorzaken, evenals astma en andere aandoeningen aan de luchtwegen. Het was al bekend dat fijnstof bijvoorbeeld vrije radicalen kan vormen in verbinding met de oppervlaktevloeistof van de luchtwegen. De onderzoekers toonden nu aan dat de radicalen ook direct in het fijnstof zelf worden gevormd. Vooral bij normale weersomstandigheden rond de 20 graden Celsius vormt fijnstof veel van deze radicalen en is het zeer gevaarlijk.
Fijnstof is nog steeds een groot probleem in Europa, zoals vorige week werd gemeld. Zelfs steden met milieuzones blijven vechten tegen te hoge concentraties van de fijnstofdeeltjes. De Povlakte in Italië heeft er bijvoorbeeld bijzonder veel last van, net als gebieden in Oost-Europa. Zelfs in het dichtbevolkte, industrieel actieve Ruhrgebied in Duitsland zijn de niveaus hoog ondanks grootschalige milieuzones.
De nieuwe bevindingen pleiten daarom voor nog strengere milieuzones en maatregelen die mensen een alternatief bieden voor autorijden. Mensen moeten worden beschermd tegen de dodelijke deeltjes.