Einde van de lage-emissiezones?
De milieuzone in Erfurt is verleden tijd. Nadat de fijnstofniveaus de afgelopen jaren aanzienlijk zijn verbeterd, heeft het Oberverwaltungsgericht nu de klacht van een taxichauffeur uit Erfurt gegrond verklaard. Een overwinning ten koste van de gezondheid.
Sinds 2012 mogen alleen nieuwere voertuigen de milieuzone in Erfurt in. Dieselvoertuigen met Euronorm 3 mochten grote delen van het stadsgebied niet meer in, zoals in andere Duitse milieuzones. Een taxichauffeur diende 9 jaar geleden een klacht in tegen het feit dat hij zijn wagenpark moest uitrusten met roetdeeltjesfilters en deels nieuwe voertuigen moest aanschaffen. Nadat de klacht in eerste instantie werd afgewezen, heeft hij nu bij de tweede poging alsnog gelijk gekregen. Volgens het Thüringer Verwaltungsgericht is er geen basis meer voor het rijverbod. De grenswaarden voor fijnstof werden in 2019 slechts op 4 dagen overschreden. Ook de stikstofdioxidewaarden zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. Het is echter nog niet duidelijk wanneer de lage-emissiezone precies wordt afgeschaft. Het is ook nog maar de vraag of dit precedent gevolgen zal hebben voor de andere lage-emissiezones in Duitsland.
Automobilisten in Frankfurt am Main kunnen alvast opgelucht ademhalen. Daar dreigt voorlopig geen nieuw dieselrijverbod. Nadat de organisatie Deutsche Umwelthilfe (DUH) een rechtszaak had aangespannen tegen de stad, had de Hessische administratieve rechtbank Frankfurt eind 2019 verplicht om een dieselrijverbod te overwegen als maatregel tegen de hoge stikstofoxidevervuiling. De luchtkwaliteit was in het Corona-jaar 2020 aanzienlijk verbeterd, zodat de rijverboden voorlopig konden worden afgewend. In sommige gebieden stijgen de gemeten waarden echter weer. Daarom kan er nog geen algemeen "alles veilig" worden gegeven.
Deze ontwikkeling in de Duitse milieuzones is verbazingwekkend. Als we kijken naar de verbetering van de luchtkwaliteit, kunnen we de verminderde mobiliteit als gevolg van de pandemie niet helemaal buiten beschouwing laten. Toch zijn de lage-emissiezones in sommige steden al afgeschaft en gebruiken politieke actoren de verbeterde luchtkwaliteit als reden om een einde te maken aan verdere (diesel)rijverboden. Deze ontwikkeling beschrijft het tegenovergestelde van wat er in andere landen gebeurt. In Frankrijk, België, Nederland en andere landen worden dieselvoertuigen met Euro-norm 5 steeds vaker verboden. Voor de meeste steden zijn er strikte tijdschema's voor wanneer de volgende voertuigen met hogere Euronormen worden geweerd.
Maar het is niet alleen de pandemie, maar ook de grenswaarden zelf die reden zouden zijn om vast te houden aan de milieuzones. De grenswaarden die in Duitsland nog net worden nageleefd, liggen aanzienlijk hoger dan de waarden die worden aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Onze grenswaarden voorkomen ernstige gevolgen voor de gezondheid. De ambitieuzere waarden van de WHO zouden daarentegen juist zorgen voor schonere lucht.
De overwinning van de taxichauffeur in Erfurt en ook de afschaffing van andere rijverboden in Duitsland lijkt op het eerste gezicht een overwinning voor de automobilist. Helaas gaat de overwinning echter duidelijk ten koste van de gezondheid van de burgers.