ZFE, ZPA en ZPAd? Uitleg over Franse lage-emissiezones
Er zijn verschillende soorten lage-emissiezones in Frankrijk. Sommige zones zijn permanent actief, terwijl andere slechts tijdelijk zijn. Deze laatste worden ook wel weergerelateerde luchtbeschermingszones genoemd, waarbij het woord "weer" niet verwijst naar een specifieke weersomstandigheid zoals zonneschijn of regen, maar naar de luchtkwaliteit, die vaak hand in hand gaat met het weer.
Laten we eerst eens kijken naar de permanente milieu- of luchtbeschermingszones. Deze worden Zone à Faibles Émissions (lage-emissiezones) genoemd, kortweg ZFE. De regels van de ZFE zijn duidelijk gedefinieerd. In de ZFE Parijs Stad, bijvoorbeeld, mogen alleen voertuigen met stickers van categorie E, 1, 2 en 3 binnenrijden - 's nachts wordt het rijverbod in Parijs opgeheven en personenauto's mogen bijvoorbeeld ook in het weekend binnenrijden. Dus zelfs een permanente zone hoeft niet altijd geactiveerd te zijn, maar heeft wel vaste tijden. In de toekomst zullen steeds meer steden ZFE's instellen. Momenteel zijn er 4 steden met ZFE's en tegen het einde van het jaar komen er nog 7 bij. In de komende jaren heeft de staat alle grootstedelijke gebieden met meer dan 150.000 inwoners verplicht om ZFE's in te voeren. Dat zijn meer dan 150 gebieden! De regels van de zones worden ook steeds strenger. In Parijs bijvoorbeeld wordt sticker 3 vanaf 2022 verboden en sticker 2 vanaf 2024. Dit betekent dat dieselvoertuigen dan helemaal verboden zijn!
De tijdelijke zones kunnen spontaan worden geactiveerd bij hoge luchtvervuiling. Als ze niet actief zijn, is er geen sticker nodig. Als een zone wordt geactiveerd, wordt spontaan en afhankelijk van de luchtvervuiling besloten welke voertuigen worden geweerd. In de meeste gevallen zijn dit voertuigen zonder sticker en voertuigen met de slechtere stickers 4 en 5, maar mogelijk ook betere stickers. De tijdelijke zones worden Zones de Protection de L'Air (luchtbeschermingszones) of ZPA genoemd. Zware luchtvervuiling kan bijvoorbeeld voorkomen op rustige dagen, omdat uitlaatgassen zich dan dicht bij hun bron ophopen. In de winter kan zogenaamde wintersmog ontstaan. In dit geval ligt een warme luchtlaag boven een koude laag dicht bij de grond. De koude laag kan niet ontsnappen, wat leidt tot de ophoping van vervuilende stoffen. In de zomer kan extreme zonnestraling schadelijke ozon bevorderen. Natuurlijke effecten zoals stofverspreiding in de Sahara of verstuiving van de zee kunnen ook leiden tot verhoogde concentraties fijn stof. Met ZPA's kunnen Franse autoriteiten snel reageren op schadelijke luchtkwaliteit en burgers beschermen door bepaalde oudere voertuigen te verbieden. In Parijs is er naast de stedelijke ZFE ook een ZPA die, wanneer geactiveerd, strengere regels oplegt dan die anders gelden onder de ZFE.
Naast ZPA's zijn er ook zogenaamde ZPAd. Deze afkorting staat voor Zone de Protection de L'Air Départementale. Zoals de naam al doet vermoeden, verwijst een ZPAd naar een compleet departement, d.w.z. een grotere regio. Wanneer een ZPAd wordt geactiveerd, kan het hele gebied van de zone of alleen een zwaar getroffen deel van het gebied een rijverbod afkondigen. ZPAd zijn vaak voorlopers van ZPA en ZFE. Als er dus vaak een rijverbod wordt afgekondigd in een deel van een departement, is het waarschijnlijk dat daar eerst een ZPA wordt ingevoerd en later misschien een ZFE.
Het is moeilijk om al deze zones bij te houden. Zelfs 60% van de Fransen weet niet wat een ZFE is!
Overigens wordt de beslissing om te activeren vaak heel spontaan genomen. Betrokken bestuurders worden daarom vaak verrast door het rijverbod. De activering van een zone wordt meestal alleen aangekondigd op de lokale radio of sociale media - nauwelijks begrijpelijk voor toeristen. Dit is waar onze Green Zones app kan helpen! Omdat we altijd de informatie van de Franse autoriteiten in de gaten houden, toont onze app altijd de actuele toegangsstatus van de Franse zones. Een extra functie van de app biedt je ook de mogelijkheid om de toegangsstatus voor de volgende dag te zien, zodat je beter kunt plannen.
De Green-Zones app helpt je om overzicht te houden in de Franse zonejungle!