Duitsland: (Ook) Lage-emissiezones worden afgeschaft in deze steden

Sinds hun invoering in 2008 worden milieuzones beschouwd als een van de meest effectieve instrumenten in de strijd tegen schadelijke verkeersemissies. Maar steeds vaker zijn Duitse steden en gemeenten van plan er afscheid van te nemen. Volgens deskundigen is het niet nodig om dergelijke maatregelen voort te zetten, vooral niet in gebieden waar de grenswaarden al lange tijd niet worden overschreden. Onder de huidige luchtomstandigheden zijn de nadelen voor automobilisten veel groter dan de voordelen van lage-emissiezones voor de luchtkwaliteit en het milieu. Dat is tenminste de mening van het ministerie van Verkeer van Baden-Württemberg, dat de actieve milieuzones heeft laten evalueren en later heeft besloten ze af te schaffen. In maart van dit jaar werden de eisen voor milieuzones namelijk geschrapt uit de plannen voor schone lucht van onder andere Karlsruhe, Pfinztal, Schramberg en Heidelberg. Nu zullen meer steden ook een einde maken aan de lage-emissiezones.  

Vanaf mei mogen auto's door nog meer gebieden in Baden-Württemberg rijden zonder groene sticker. De regionale raad in Stuttgart heeft de lage-emissiezones opgeheven in Wendlingen am Neckar (district Esslingen), Schwäbisch Gmünd (Ostalbkreis), Ilsfeld (district Heilbronn) en Urbach (district Rems-Murr). Ook hier bleek uit metingen dat de grenswaarden voor stikstofdioxide en andere verontreinigende stoffen al enige tijd aanzienlijk waren onderschreden. De grenswaarden voor fijnstof worden zelfs al sinds 2018 in het hele land nageleefd. Volgens het deskundigenrapport is de emissiesituatie zo sterk verbeterd dat de milieuzoneregels die al jaren van kracht zijn in de gemeenten niet meer nodig zijn. De zuidwestelijke deelstaat is er zeker van dat de afschaffing ervan niet opnieuw tot hogere verontreinigingsniveaus zal leiden. Niet in de laatste plaats omdat er gesproken wordt over verdere maatregelen. Alternatieve instrumenten in het kader van verkeersmanagement en duurzamere mobiliteit, zoals het promoten van groenere transportmiddelen en het aantrekkelijker maken van lokaal openbaar vervoer, zouden de zone kunnen vervangen - en zo de luchtvervuiling elders onder controle houden.

Toch is er veel kritiek op het besluit van Wendlingen am Neckar en de andere gemeenten en steden in Baden-Württemberg. Hoewel de opheffing van het verbod gebaseerd is op de bereikte verbeteringen in de luchtkwaliteit en de vermindering van de luchtvervuiling, vinden klimaatdeskundigen en milieuactivisten het een voorbarige stap. Vooral omdat nu al duidelijk is dat er in de komende jaren strengere verboden en drempelwaarden van kracht zullen worden als onderdeel van de uitfasering van verbrandingsmotoren en de omslag in het verkeer. Om aan strengere drempelwaarden te voldoen, is er uiteindelijk nauwelijks een alternatief dat zo efficiënt is als het creëren van een milieuzone - bijvoorbeeld door de meest vervuilende voertuigen uit het verkeer te weren. Zolang de negatieve impact van de voertuigen op het milieu niet significant afneemt, is het zinvol om de meest vervuilende auto's uit het verkeer te weren.  

Om de klimaatdoelstellingen in 2023 te halen en een zinvolle bijdrage te leveren aan de bescherming van het milieu in het algemeen, is het cruciaal hoe de staat en de rest van Duitsland de komende maanden en jaren omgaan met het koolstofvrij maken van het vervoer, in de zin van het verduurzamen van de mobiliteitssector. In deze context is het niet voldoende om klimaatbeschermingsmaatregelen zoals lage-emissiezones alleen te handhaven als de verontreinigingsniveaus onder de acceptatiedrempel moeten worden gehouden. De huidige wetgeving is aantoonbaar niet voldoende om de bevolking te beschermen tegen de gevolgen van luchtvervuiling voor de gezondheid - en daarom moeten beleidsmakers in toenemende mate hun toevlucht nemen tot maatregelen die gericht zijn op het terugdringen van verkeersemissies. Want hoe effectief kunnen vervangende maatregelen eigenlijk zijn? Is het afschaffen van milieuzones en diesel rijverboden de juiste stap of nemen steden daarmee een te groot risico om de luchtvervuiling weer op te drijven? Moeten op zijn minst de rijverboden voor voertuigen in de grotere gewichtsklassen niet van kracht blijven om bijzonder vervuilende uitlaatgassen te voorkomen?

Het is echter al duidelijk dat andere steden snel het voorbeeld van Baden-Württemberg zullen volgen. In Nedersaksen is Hannover bijvoorbeeld van plan om de groene-stickerplicht vanaf begin volgend jaar af te schaffen. Hoewel de definitieve beslissing nog op zich laat wachten, is bij de autoriteiten al de mening ontstaan dat de afschaffing van de lage-emissiezone eigenlijk allang had moeten gebeuren gezien de huidige luchtsituatie. Hoeveel steden de komende jaren zullen besluiten om de lage-emissiezones af te schaffen - ondanks de controversiële meningen en groeiende kritiek van milieudeskundigen - zou binnenkort wel eens duidelijk kunnen worden.  

We mogen echter niet alle lage-emissiezones vergeten die nog actief zijn in Duitsland - en in de rest van Europa. Zoals altijd is alle informatie beschikbaar op onze website en in de Green-Zones app.