Podczas gdy kraje takie jak Francja i Holandia coraz częściej wprowadzają środki mające na celu ograniczenie emisji i wynikających z niej zanieczyszczeń w sektorze transportu, niektóre niemieckie miasta chcą teraz zlikwidować istniejące od dawna strefy ekologiczne. Od marca Karlsruhe, Pfinztal, Schramberg i Heidelberg nie będą już miały stref niskiej emisji. Czy inne niemieckie miasta pójdą w ich ślady?
Z 22 strefami niskiej emisji Badenia-Wirtembergia jest krajem związkowym z największą liczbą stref niskiej emisji w Niemczech. Od 2009 i 2013 roku ruch samochodowy w miastach Heidelberg, Karlsruhe, Schramberg i Pfinztal jest regulowany przez przepisy dotyczące stref niskiej emisji. Również wiele innych miast i gmin w landzie wprowadziło na przestrzeni lat strefy ekologiczne. Dzięki temu jakość powietrza w Badenii-Wirtembergii znacznie się poprawiła. Teraz jednak dla czterech miast - i być może wkrótce dla innych - staną się one przeszłością. Rada regionalna w Karlsruhe zniesie je 1 marca 2023 roku. Jedynie zakaz przejazdu ciężarówek przez Reinhold-Frank-Straße w Karlsruhe pozostanie w mocy - przynajmniej do końca czerwca.
W ciągu ostatnich kilku lat sytuacja w zakresie emisji w Heidelbergu, jak również w Karlsruhe, Schrambergu i Pfinztal, poprawiła się tak bardzo, że zakwestionowano proporcjonalność środka, jeśli ma on być kontynuowany w obecnych warunkach. W związku z tym Rada Regionalna na zlecenie Ministerstwa Transportu Badenii-Wirtembergii przeprowadziła analizę możliwości zniesienia stref ekologicznych. Wynik? Zgodnie z raportem stężenie dwutlenku azotu, obliczone w skali rocznej, było poniżej wartości granicznej 40 µg/m³, a wartość graniczna dla pyłu zawieszonego również została podcięta. W związku z tym strefy ekologiczne działające w Heidelbergu, Karlsruhe, Schrambergu i Pfinztal nie były już potrzebne. Ponadto władze są pewne, że ich zniesienie nie doprowadziłoby do ponownego wzrostu poziomu zanieczyszczenia. Miasta stanowczo twierdzą, że zakazy jazdy związane z emisją nie są już dopuszczalne. Przy obecnym poziomie zanieczyszczenia powietrza niekorzyści dla kierowców byłyby zdaniem rady regionalnej znacznie większe niż korzyści, jakie dla jakości powietrza i środowiska przyniosłaby strefa ekologiczna. Sytuacja powietrza jest jednak nadal monitorowana, a całe plany kontroli zanieczyszczeń powietrza dla powiatów są weryfikowane.
Pojawia się jednak pytanie: czy wkrótce zostaną one zniesione także w innych miastach? W końcu podobne procedury przeglądowe w innych miejscach w Niemczech mogłyby również wykazać znaczną redukcję emisji zanieczyszczeń i tym samym ewentualnie dać możliwość zniesienia istniejących stref ekologicznych. Nie wiadomo, czy i ile miast lub gmin pójdzie za tym przykładem. Staje się jednak jasne, że również poniższe nie będą miały wkrótce żadnych ograniczeń. Rada Regionalna Stuttgartu już przygotowuje się do zniesienia stref środowiskowych w Wendlingen am Neckar (powiat Esslingen), Schwäbisch Gmünd (Ostalbkreis), Ilsfeld (powiat Heilbronn) i Urbach (powiat Rems-Murr). Już w maju przyszłego roku we wszystkich tych gminach może nie być już obszarów niskiej emisji.
Mimo to eksperci od klimatu i ekolodzy uważają, że decyzja Badenii-Wirtembergii jest przedwczesna. Zwłaszcza, że Unia Europejska rozważa zaostrzenie limitów, aby zbliżyć je do progu zalecanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). To właśnie dlatego kraje takie jak Francja czy Holandia coraz bardziej rygorystycznie podchodzą do problemu zanieczyszczenia powietrza i ukierunkowują swoje plany redukcji emisji na cel, jakim jest czystsza przyszłość transportu. W celu spełnienia bardziej rygorystycznych limitów, w ostatecznym rozrachunku nie ma prawie żadnej alternatywy, jak tylko wprowadzenie bardziej rygorystycznych środków. Środki, które nie muszą, ale często przybierają formę stref ekologicznych. Są one ostatecznie uznawane za jeden z najbardziej skutecznych instrumentów ograniczania emisji z ruchu drogowego, na przykład poprzez wykluczenie z ruchu pojazdów emitujących najwięcej zanieczyszczeń.
Wprawdzie w przyszłości mogą zostać wprowadzone korekty przepisów dotyczące ruchu drogowego w Badenii-Wirtembergii lub władze mogą ponownie zdecydować się na ogłoszenie utworzenia stref niskiej emisji. Niemniej jednak uważa się, że decyzja ta wysyła niepokojący sygnał. Poza ewentualnym zagrożeniem dla postępów poczynionych w zakresie jakości powietrza, Badenia-Wirtembergia naraża się na ryzyko stworzenia wśród obywateli fałszywego wrażenia, że to, co zostało zrobione, było i staje się wystarczające. Że w pewnym sensie nie jest już konieczne zobowiązanie do redukcji emisji. Podczas gdy w rzeczywistości potrzebne jest znacznie większe zaangażowanie, aby osiągnąć cele klimatyczne w walce ze zmianami klimatu.
Decydujące znaczenie ma to, jak w najbliższych miesiącach i latach kraj związkowy i reszta Niemiec poradzą sobie z kwestią bardziej przyjaznego dla środowiska projektowania transportu. Silniejsze zaangażowanie w ochronę środowiska, również ze strony polityków, nie może być dłużej odkładane na abstrakcyjną przyszłość. W międzyczasie pewne jest, że kierowcy jeżdżący w Karlsruhe, Pfinztal, Schramberg i Heidelberg od marca nie będą już musieli zmagać się z ekologicznymi przepisami.
Nie należy jednak zapominać o wszystkich strefach ekologicznych nadal aktywnych w Niemczech - jak i w całej Europie. Jak zawsze, wszystkie informacje dostępne są na naszej stronie internetowej oraz w aplikacji Green-Zones.