Met slechts een paar aanpassingen kan de uitstoot van de scheepvaart tegen 2030 worden verminderd. Uit een recent onderzoek blijkt dat door voorzorgsmaatregelen te nemen om energie te besparen en meer gebruik te maken van alternatieve vormen van aandrijving, zoals waterstof, de uitstoot met bijna de helft kan worden teruggebracht.
Maritiem transport is verantwoordelijk voor ongeveer drie procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Daarbij komt nog de nog hogere uitstoot van zwaveloxiden (SOx), stikstofoxiden (NOx), roet en fijnstof. Het valt dus niet te ontkennen dat de scheepvaartsector een aanzienlijke impact heeft op het milieu, het klimaat en de gezondheid - en dat de sector zijn tempo moet opvoeren voor de groene transitie. Maar goedkope, schone aandrijvingsalternatieven voor de huidige, veelgebruikte dieselolie bestaan nog niet op grote schaal.
Toch kan de uitstoot van broeikasgassen door de internationale scheepvaart tegen 2030 gehalveerd worden zonder de wereldhandel te beïnvloeden. Dit komt omdat er nu al andere maatregelen en voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen om de milieu-impact van vervoer over water te beperken. Dit is het resultaat van een studie van het Nederlandse adviesbureau CE Delft, volgens welke reeds beschikbare technieken kunnen worden gebruikt om de CO2-uitstoot in dit decennium met ten minste 28 tot 47 procent te verminderen. De analyse suggereert verschillende maatregelen, van beter motoronderhoud tot meer efficiëntie en snelheidsverlaging voor energiebesparing. Softwaretechnologieën kunnen ook nuttig zijn, bijvoorbeeld om de koerssnelheid aan te passen aan de omstandigheden op zee met als doel de motorprestaties te optimaliseren. Maar bovenal zou de industrie - volgens het onderzoek - steeds meer moeten vertrouwen op alternatieve voortstuwingstechnologieën zoals waterstof, biobrandstof of elektrische batterijen.
Deze regelingen vormen zeker geen permanente oplossing, maar ze zouden het zeevervoer geleidelijk dichter bij een groenere toekomst brengen. Tenminste totdat de technologie een duurzame oplossing heeft gevonden vanuit milieu- en economisch oogpunt - en zodat ze ook andere wettelijke maatregelen op internationaal niveau kunnen ondersteunen, zoals de instelling van een zogenaamde SECA-zone op de Middellandse Zee vanaf 2025. De EU is van plan om de scheepvaart in het Europese emissiehandelssysteem te integreren en zo een CO2-belasting te geven. De onderhandelingen met de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) zijn momenteel nog gaande. Er wordt echter al gesproken over een wereldwijde heffing van 100 Amerikaanse dollar per ton kooldioxide. En uiteindelijk zou de scheepvaartindustrie zelfs geld kunnen besparen als ze het voorstel van de studie volgt. De kosten van emissiehandel of een CO2-belasting zouden namelijk veel hoger zijn dan de zes tot veertien procent kostenstijging die de groene investering voorziet.
Wat is de toekomst van het zeevervoer? Zal de klimaatvervuiling door boten en containerschepen eindelijk worden teruggedrongen? Dit is net zo belangrijk op de waterwegen als op de routes over land.