In haar constante streven om de gezondheid van haar burgers en het milieu te beschermen, heeft de Europese Unie een nieuwe reeks luchtkwaliteitsregels geïntroduceerd. Na intensieve onderhandelingen tussen het Europees Parlement en vertegenwoordigers van de lidstaten is er een akkoord bereikt: De grenswaarden voor verschillende luchtverontreinigende stoffen, waaronder zwevende deeltjes, stikstofdioxide en zwaveldioxide, moeten tegen 2030 aanzienlijk zijn verlaagd. Deze hervorming heeft verstrekkende gevolgen voor lage-emissiezones in Europa.
De EU heeft de afgelopen decennia al aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het verbeteren van de luchtkwaliteit. De invoering van lage-emissiezones in grote steden, waar oudere voertuigen met een hogere uitstoot niet meer mogen rijden, heeft de vervuilingsniveaus aanzienlijk verlaagd. Er zijn zelfs stofzuigers geïnstalleerd in bijzonder vervuilde gebieden om de deeltjesvervuiling te verminderen. Maar ondanks deze maatregelen zijn de luchtvervuiling en de daaruit voortvloeiende gezondheidsproblemen nog steeds ernstig.
Voor stikstofdioxide werd een grenswaarde van 20 microgram per kubieke meter lucht overeengekomen, wat de helft is van het huidige niveau van 40 microgram per kubieke meter. Voor ultrafijne deeltjes (PM 2,5) werd de grenswaarde vastgesteld op 10 microgram per kubieke meter; momenteel is dat 25 microgram. De nieuwe regelgeving is een belangrijke stap op weg naar een gezondere en duurzamere toekomst. Ze maken deel uit van het EU-actieplan "Geen verontreinigende stoffen in lucht, water en bodem", dat in 2021 moet worden gepresenteerd.
De impact van deze hervorming op lage-emissiezones in Europa zal aanzienlijk zijn. Het valt te verwachten dat de strengere grenswaarden zullen leiden tot een verdere aanscherping van de regels voor lage-emissiezones. Dit zou kunnen leiden tot rijverboden voor bepaalde typen voertuigen of zelfs tot een uitbreiding van de milieuzones. Deze maatregelen zouden op weerstand kunnen stuiten, vooral van de auto-industrie en de landbouw, die in het bijzonder zullen worden getroffen door de strengere regels. Maar hoe dan ook, de gezondheid en het welzijn van mensen moeten de hoogste prioriteit krijgen. Uit de huidige gegevens blijkt dat luchtvervuiling elk jaar verantwoordelijk is voor ongeveer 300.000 sterfgevallen in de EU. De nieuwe grenswaarden zijn een beslissende stap in de strijd tegen deze gezondheidscrisis.
Er is echter ook kritiek op de nieuwe regelgeving. Hoewel de nieuwe grenswaarden strenger zijn dan de vorige, voldoen ze niet aan de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het valt daarom nog te bezien of de EU in de toekomst nog ambitieuzere maatregelen zal nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren en of er nog meer rijverboden zullen worden ingevoerd.