In de Verenigde Staten is een innovatief model verkeerslicht ontwikkeld. Naast de drie typische kleuren komt er een vierde kleur om toekomstige autonome voertuigen te integreren in het verkeer - met mogelijk ook positieve neveneffecten voor het milieu.
Rood, geel en groen: dat zijn de kleuren die je overal ter wereld op verkeerslichten ziet. Maar ook dit zou in de toekomst kunnen veranderen. Want het valt helemaal niet uit te sluiten dat in de loop van de voortdurende ontwikkeling van zowel het verkeer als de weg- en voertuigtechnologie, ook de verkeersregels en verkeersborden zullen veranderen. Vooral een doorbraak in autonoom rijden zou een transformatie en aanpassing van het verkeer zoals we dat nu kennen bijna onvermijdelijk maken. Zelfrijdende voertuigen zouden uitgebreidere regels en geavanceerde infrastructuur nodig hebben - en misschien ook nieuwe verkeerslichten.
Dat is althans de mening van een groep Amerikaanse verkeersingenieurs van de North Carolina State University, die momenteel werken aan de ontwikkeling van een nieuw verkeerslichtmodel. Naast de drie conventionele kleurfasen zou dit ook wit moeten oplichten om de mogelijke integratie van toekomstige autonome voertuigen (AV's) in het verkeerssysteem te reguleren en vorm te geven. In tegenstelling tot een project dat in 2020 werd gepresenteerd, worden de fasen van de nieuwe verkeerslichten hier niet aangestuurd door een gecentraliseerde computeraanpak, maar communiceren de autonome voertuigen draadloos met elkaar en met de computer die de verkeerslichten aanstuurt. De doorslaggevende factor is dus de rekenkracht van de autonome voertuigen om functionaliteit en dus vlot verkeer te garanderen.
De witte verkeerslichtfase zou beginnen zodra meerdere AV's - zo leggen de Amerikaanse onderzoekers uit in een recent gepubliceerd technisch artikel - een kruispunt naderen. Daarbij zouden de voertuigen onafhankelijk van elkaar het verkeer coördineren en, in het kader van een mobiel besturingsparadigma, onderling afstemmen wie wanneer mag rijden. Het witte licht zou daarom alleen een visueel signaal zijn voor de andere, conventionele voertuigen. Dit zou bestuurders waarschuwen dat de verkeersstroom op dat moment wordt beheerd door zelfrijdende auto's en dat de volgende regel simpelweg geldt: volg de auto voor je. Dit zou dus betekenen dat je moet remmen als de voorligger remt en moet rijden als de voorligger rijdt. Alleen als er niet genoeg autonome voertuigen op het kruispunt zijn, schakelt het systeem terug naar het bekende rood-geel-groene verkeerslichtsysteem.
Het nieuwe concept werd getest in een groot aantal verkeerssimulatoren - met positieve resultaten. Zelfs zonder een witte fase verbeteren AV's bijvoorbeeld de verkeersdoorstroming. Het effect wordt echter versterkt wanneer er een "wit licht" aanwezig is. Volgens de studie is het echter zeker dat "hoe meer autonome voertuigen er op een kruispunt zijn, hoe sneller het verkeer doorstroomt en hoe lager het brandstofverbruik". Dergelijke verkeerslichtsystemen zouden dus ook kunnen bijdragen aan de bescherming van het milieu. Vloeiender verkeer met bijvoorbeeld minder stops en remprocessen kan inderdaad een lager brandstofverbruik betekenen en dus, althans gedeeltelijk, een vermindering van de verkeersgerelateerde uitstoot van vervuilende stoffen.
Het kan echter nog lang duren voordat autonome auto's hun intrede doen op de automarkt. Hoewel de waargenomen effecten - aldus het onderzoek - al duidelijk zijn, is de industrie, als slechts tien procent van de voertuigen autonoom is, in principe nog niet klaar voor een dergelijke stap - ook al gaat het maar om een klein deel van de autopopulatie. Er zal echter zeker verdere vooruitgang worden geboekt op het gebied van autonoom rijden en de onderzoekers uit North Carolina zullen ook verder werken aan het nieuwe verkeerslichtsysteem. Er wordt zelfs gesproken over enkele proefprojecten om de nieuwe vierkleurige verkeerslichten binnenkort in de praktijk te testen. Wat de toekomst van het verkeer voor ons in petto heeft, valt nog te bezien.